Dr. Hüseyin Kâmi BÜYÜKÖZER
Siz bir gıda teknoloji uzmanı değilseniz veya kimya ilminde yoğunlaşmamışsanız “L-cysteine Hydroklorid” veya “Stearol Laktilat” kelimeleri size çok fazla birşey ifade etmeyecektir. Eğer siz bir Müslümansanız ve bazı hayvan ürünlerinden çıkartılan gıda katkı maddelerinden kaçınmak zorundaysanız ne yapacaksınız? Elinizde bunları açıklayan bir listenin bulunmasını istersiniz değil mi?
Ürün etiketlerinin üzerinde katkı maddelerinin kot numaraları(mesela E471) veya sadece isimleri(mesela mono ve digliserid) sıralanmaktadır. Bu durumları dikkate alarak hazırladığımız listeler hem kot numaralarına, hem de isimlere göre düzenlenmiştir. Bir de, birçok katkı maddesi bitkilerden, minerallerden veya hayvanlardan çıkartılabilmektedir. Bu durumda olan katkı maddelerini ayrıca listeledik. Bu tür katkı maddelerinin bulunduğu etiketlerde ayrıntılı bilgi verilmemişse üretici ile irtibat kurup, İslami şartlara uygun olup olmadığına dair ayrıntılı bilgiyi talep etmelisiniz. Mesela ürün etiketinde E321 soya lesitin ifadesi yer almışsa mesele söz konusu değildir. Ama sadece E321 veya sadece lesitin veya E321 lesitin yazıyorsa o zaman bu maddenin hayvan kökenli de olabileceği varsayımı ile sorgulamamız gerekir.
HAYVAN ÜRÜNLERİNDEN ÇIKARTILAN GIDA KATKI MADDELERİ:
E120**Cochineal(Karmin)
Renklendirici; böceklerden elde edilir; kozmetiklerde, şampoanlarda, kırmızı elma sularında, şekerlemelerde ve diğer gıdalarda kullanılır; hassas ve asmatik bünyelerde alerjik reaksiyonlara sebeb olabilir. Hanefi mezhebine göre sakıncalı
E441**Gelatine(Jelatin)
Koyulaştırıcı, sabitleştirici, homojenleştirici ajan; domuz sığır, kanatlı,balık gibi hayvanların deri, bağ dokuları ve kemiklerinden sıcak işlem uygulanaral elde edilir. Alerji ve astıma sebep olabilir. Domuz ve eti helal hayvanların kesim usulü bakımından dikkatli olmamız gerekir.
E469 Sodium Kasein
Homojenleştirici, sabitleştirici, İnek sütünden çıkartılır
E542** Bone Phosphate
Hayvan kemiklerinden üretilir. Topaklanmayı engelleyici ajan, emülgatör ve gıda takviyelerinde fosfor kaynağı olarak kullanılır. Esas kullanımı bununla birlikte kozmetiktir. (diş macunu gibi). Ürün hayvan kemiklerinden yapılır, domuz ve sığır gibi. Müslümanlar, Yahudiler vejetaryanlar ve Hindular sakınmalıdır
E901*Beeswax (beyaz ve sarı)
Balmumu Yüzey sırlama ve parlatma maddesi. Arının bal peteğinden yapılır. Bazen alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
E904**Şellak
Yüzey sırlama maddesi. Lak Böceği tarafından üretilen reçineden elde edilir; bazen deri tahrişine neden olabilir.
910** L-Cysteine
Un işleme ajanı. Ekmek ve pasta ürünlerinde kullanılır.İnsan saçı, domuz dahil hayvan kılı ve tavuk tüyünden elde edilir
920**L-Cysteine Monohydrochloride
Un işleme ajanı. Ekmek ve pasta ürünlerinde kullanılır. İnsan saçı, hayvan kılı ve tavuk tüyünden elde edilir
921** L-Cysteine Hydrochloride Monohydrate
Un işleme ajanı. Ekmek ve pasta ürünlerinde kullanılır. İnsan saçı, domuz dahil hayvan kılı ve tavuk tüyünden elde edilir
BİLGİ NOTU:
İşaretsiz ” siyah ” E numaraları helal kabul edilen katkıları gösterir.
” ** ” işaretleri kesin hayvan (çoğunlukla domuz) kökenli katkıları gösterir.(haram)
” * ” Bitkisel veya hayvansal kökenli olabilir. Alkolle muamele edilmiş veya edilmemiş olabilir.Bu sebeple (şüpheli) kabul edilen katkıları gösterir.
